امپراتور «شی هوانگدی» بود که یکنواخت نوشتن واژه های زبان چینی را (صرف نظر از لهجه های محلی) اجباری کرد. او با این باور، که سیستم های سنجش، قوانین، نظامات و پول واحد، موجب پایداری وحدت ملت می شود، قوانین چین را که برپایه سنت، رسوم و عادات این ملت تدوین کرده بود سراسری ساخت و سکه واحد ضرب کرد.

«شی» همانند ساسانیان ما شدیدا با ورود اقوام با تمدنی پایین به قلمرو خود مخالف بود و نوسازی دیوار چین (متصل ساختن قطعات دیوار قدیمی تر که دارای رخنه بود به هم) که از آن زمان به همان صورت باقی مانده است به تصمیم او صورت گرفت. در سال 1974 در چین و در نزدیکی پایتخت آن دودمان که بعدا بر اثر زلزله ویران شده بود، تاسیساتی در زیر زمین کشف شد که در آنجا مجسمه های سفالی هشت هزار نظامی و برخی از آنان سوار بر اسب قرار داده شده بود. «شی» همچنین در منطقه «شیان» چین قصر های زیبا ساخته بود.

242 - شاپور یکم رومیان را شکست داد و شهر نصیبین را پس گرفت

شاپور یکم شاه ساسانی ایران پنجم ژانویه 242 میلادی با شکست دادن رومیان، شهر نصیبین Nusaybin=Nisibis را پس گرفت. [نصیبین اینک شهری است 90 هزار نفری در ترکیه و واقع در مرز ترکیه با سوریه و عمدتا کُردنشین]. نصیبین از سال 536 تا سال 332 پیش از میلاد از مناطق امپراتوری ایران بود که در این سال به دست اسکندر مقدونی افتاد. در آن زمان شهری آرامی و آشوری (آسوری) نشین بود. پس از پیروزی اشکانیان بر جانشینان اسکندر، نصیبین باردیگر، شهری از شهرهای ایران شد و در دوران اشکانیان، بارها میدان جنگ ایران و روم. زیراکه دژی مستحکم داشت و محل استقرار یک واحد نظامی. در زمان اشکانیان، صدها خانواده ارمنی به نصیبین مهاجرت کردند و سکنی گزیدند و شماری از همین ارمنیان در نیمه ی سال 1915 به دست نظامیان عثمانی کشته و شماری دیگر از آنان به سوریه و لبنان کوچ داده شدند.


شاپور دوم (ذوالاکتاف) نیز در سال 363 میلادی نصیبین را از دست رومیان که دوباره بر آن استیلاء یافته بودند خارج ساخت. بر سر این شهر، سه بار میان شاپور دوم و رومیان جنگ شده بود.

 Ammianus Marcellinus مورخ رومی که خود ناظر جنگ های شاپور دوم با رومیان و کشته شدن ژولیان امپراتور روم در این جنگها و تسلیم خواست های شاپور دوم شدن ژویان ـ جانشین او بود شرح این رویدادها را نوشته است. مارسلینوس در جوانی یک نظامی رومی بود که تاریخ نگار شد.

ساسانیان پس از بازگرفتن نصیبین از رومیان، 12 هزار خانواده را از اصفهان (سپاهان) و استخر (شیراز) به آن شهر کوچانیدند تا شهر اکثریت پارسی داشته باشد. به پیشنهاد ساسانیان، شماری از کُردها (مادهای کوچانیده شده قبلی از منطقه همدان و آذربایجان) به آشورستان (کردستان کنونی عراق) نیز به نصیبین منتقل شدند که همانجا مانده اند و فرهنگ ایرانی خودرا حفظ کرده اند.

1895 - کشف اشعه ایکس توسط رونتگن آلمانی

پنجم ژانویه سال 1895 ویلهلم رونتگن Wilhelm Roentgen فیزیکدان آلمانی اشعه ایکسX - rays را که به نام او به اشعه رونتگن معروف شده اند کشف کرد. این اشعه بر خلاف اشعه معمولی، قادر به عبور از اشیاء هستند و به همین دلیل از آنها برای عکسبرداری از داخل بدن استفاده می شود.

رونتگن با این کشف مهم، جایزه نوبل فیزیک سال 1901 را نصیب خود کرد.


1516 - کشف سرزمین اروگوئه در امریکای لاتین

1691 - چاپ نخستین اسکناس اروپا در سوئد

واژه اسکناس در اصل از زبان لاتین گرفته شده است. شکل اولیه آن، اسیگنو به معنای حواله امضا می‏باشد. مبدا پیدایش اسکناس را کشور چین می‏دانند. البته شکل اسکناس در روزگاران قدیم با آن‏چه امروز می‏شناسیم تفاوت اساسی بسیاری داشته است. شکل و طرح و اندازه آن بسیار ساده و ابتدایى بوده است. پژوهش‏های تاریخی نشان می‏دهد که سایر کشورهای جهان در انتشار اسکناس از چینی‏ها تأسّی نموده و اسکناس را جانشین پول‏های مسکوک نموده‏اند. از این‏رو در پنجم ژانویه 1691 م اولین اسکناس اروپا توسط مردی به نام یوهان پالِمتروک برای بانک استکهلم در سوئد چاپ شده و به معرض انتشار گذاشته شد. تا قبل از اینکه اسکناس در سوئد و سپس در سراسر اروپا چاپ و منتشر شود، مبادلات نقدی به وسیله سکه‏های چهارگوش و بزرگ انجام می‏شد. در حال حاضر پول کاغذی یا اسکناس در عرصه مبادلات بین‏المللی و اقتصاد جهانی و سیستم پولی دنیا نقش اساسی ایفا می‏کند و به اعتبار مؤسسه انتشار دهنده که اغلب دولت یا بانک مرکزی یک کشور می‏باشد، گردش می‏کند و به همین جهت دارای ماهیت اعتباری است

1781 - انگلیسی ها شهری را که خود در آمریکا ساخته بودند به آتش کشیدند

پنجم ژانویه سال 1781 در جریان انقلاب استقلال آمریکا، نیروهای انگلستان شهر ریچموند را در ویرجینیا که به انقلاب پیوسته بود به آتش کشیدند. این شهر قبلا به دست مهاجران انگلیسی ساخته شده و انگلیسی های حاکم بر مهاجر نشین ها آن را از افتخارات خود می دانستند. انگلیسی ها قبلا بندر نورفوک (نورفولک) را هم که دو قرن پیش از آن به دست خودشان ساخته شده بود به همان سبب به توپ بسته و آتش زده بودند. نورفوک از ریچموند 115 کیلومتر فاصله دارد و امروزه بزرگترین پایگاه دریایی ایالات متحده در آن قرار دارد. شهر ریچموند نیز اینک پایتخت ایالت مشترک المنافع ویرجینیا است.


1822 - کشور های آمریکای مرکزی به مکزیک ملحق شدند و امپراتوری لاتین (آمریکای مرکزی اسپانیایی زبان و کاتولیک مذهب) را به وجود آوردند که عمری طولانی نداشت.

1915 - در جریان جنگ جهانی اول در یک نبرد یکروزه در «ساری کامیس» که میان نیروهای روسیه و عثمانی روی داد به فاصله چند ساعت 77 هزار سرباز عثمانی کشته شدند.

1919 - حزب کارگران آلمان که بعد به حزب نازی تغییر نام داد تشکیل شد.

1933 - احداث پل گلدن گیت در خلیج سانفرانسیسکو آغاز شد.


1290 ش - انتصاب "موسیو مرنارد" به سمت خزانه‏ داری کل ایران

در پی اولتیماتوم دولت روسیه به دولت ایران مبنی بر عزل "مورگان شوستر" آمریکایی از سمت خزانه‏ داری کل کشور و اخراج وی از ایران، دولت ایران در حالی که قوای روس در شهرهای آذربایجان ایران به قتل و غارت و کشتار مردم مشغول بودند به ناچار در برابر خشونت دولت تزاری تسلیم شد و به خدمت مستشاران آمریکایی پایان داد. دولت روس که هنوز هم به این موفقیت قانع نبود، به زودی دولت را مجبور ساخت که مجلس را منحل و اکثر مطبوعات را توقیف نماید و رییس بلژیکی کل گمرک را که دست‏نشانده ایشان بود، به جای شوستر آمریکایی، خزانه‏دار کل ایران کند. سرانجام ناصرالملک که در این زمان، نایب‏السلطنه کشور بود "موسیو مرنارد" بلژیکی را به این سمت برگزید.


1356 ش - تعطیلی دانشگاه ‏های ایران در اعتراض به سفر "کارتر" به ایران

دانشجویان مسلمان در اعتراض به سفر جیمی کارتر رییس جمهور وقت آمریکا به تهران، به مدت سه روز بر سر کلاس‏ها حاضر نشدند و دانشگاه را به تعطیلی کشاندند. دانشجویان انقلابی با درکی درست از اوضاع ایران و جهان و دخالت‏های ناروای ابرقدرت‏ها به‏ویژه آمریکا در امور ایران، این بار با تعطیل کردن دانشگاه ‏ها، صدای اعتراض خود را به گوش جهانیان رساندند.

زادروزها

    1592 - زادروز شاه جهان پنجمین امپراتور سلسله گورکانیان هند
    1846 - زادروز رودولف کریستف یوکن فیلسوف آلمانی، برنده جایزه ادبیات نوبل 1908


    1876 - زادروز کنراد آدناور نخستین صدر اعظم جمهوری فدرال آلمان
    1932 - زادروز اومبرتو اکو نشانه‌شناس، فیلسوف ، منتقد ادبی و رمان‌نویس ایتالیایی


    1936 - زادروز بهرام صادقی نویسنده? ایرانی
    1938 - زادروز خوآن کارلوس اول اسپانیا پادشاه سابق اسپانیا
    1941 - زادروز هایائو میازاکی کارگردان و تهیه‌کننده? ژاپنی فیلم‌های پویانمایی، طراح، گرافیست و فیلمنامه‌نویس


درگذشت‌ها

    1531 - درگذشت بابر موسس سلسله گورکانیان هند و امپراتوری مغولی هند
    1589 - درگذشت کاترین مدیچی ملکه فرانسه


    1762 - درگذشت الیزابت روسیه امپراتریس روسیه از 1741 تا زمان مرگ
    1933 - درگذشت جان کالوین کولیج سی‌امین رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا


    1951 - آندری پلاتونوف، روزنامه نگار و داستان نگار سوسیالیست، اما منتقد نظام شوروی.
    1970 - درگذشت ماکس برن فیزیکدان و ریاضیدان آلمانی، برنده جایزه نوبل فیزیک سال 1954
    2014 - درگذشت اوزه‌بیو فوتبالیست اهل پرتغال