پس از چند هفته سرگردانی و بحران، (اواخر فوریه) ناگهان در تیسفون اعلام شد که خسروپرویز در بازداشتگاه کاخ درگذشته است که بعدا معلوم شد به اشاره افسران گارد، زندانبان او را کشته بود و قتل او در سال ششم هجرت صورت گرفت و کمتر از 8 سال بعد - در نوامبر سال 636 میلادی، ایران درقادسبه شکست نظامی خورد و طولی نکشید که تیسفون مسخّر شد و با قتل یزدگرد سوم در مرو در سال 651 میلادی حکومت ساسانیان پس از 427 سال (از 224 تا 651) پایان یافت. در چهارده سال آخر عمر حکومت ساسانیان، قلمرو آنان محدود به ایران خاوری (افغانستان)، منطقه فرارود، مازندران، گیلان و چند نقطه کوهستانی و دورافتاده دیگر بود.

پس از قتل خسروپرویز، پسر او شیرویه که به نام قباد دوم تاج برسر گذارده بود با هراکلیوس آشتی کرد و ضمن قرارداد صلح مورخ سوم آوریل سال 628 میلادی، ایران از همه متصرفات خسروپرویز از جمله مصر، سوریه و فلسطین صرف نطر کرد و صلیب را که بهانه جنگ بود به رومیان پس داد و این صلیب 14 سپتامبر همان سال به فلسطین بازگردانده شد و مسیحیان را شادمان کرد. سلطنت قباد دوم طولی نکشید و با درگذشت وی پایان یافت و بر بحران سیاسی ایران افزود.

حکومت خسرو پرویز از همان آغاز کار با نا آرامی همراه بود؛ بر ضد پدرش کودتا کرده با کمک رومی ها بهرام چوبین بزرگترین و ماهرترین ژنرال ایران پس از «سورنا» را شکست داده و رنجانده بود و ....

در پی قتل خسروپرویز که از رویدادهای دگرگون کننده تاریخ جهان است در طول چهار سال و چند ماه ده نفر از این قرار بر ایران حکومت کردند:

شیرویه که به قباد دوم تغییر نام داده بود، اردشیر سوم، خسرو سوم، جوانشیر، پوراندخت، گشتاسب، آذرمیدخت، هرمز پنجم، فیروز، خسرو پنجم و آنگاه در سال 632 یزدگرد سوم به سلطنت رسید که آخرین شاه دودمان ساسانی بود و پس از چند شکست از اعراب در سال 651 در مرو کشته شد. پو راندخت و آذرمیدخت دختران خسرو پرویز بودند. پوراندخت 17 ماه سلطنت کرد، ولی دوره سلطنت آذرمیدخت بسیار کوتاه بود و هر دو نیز مانند بسیاری از این شاهان چند روزه در جریان مبارزه برسر قدرت و اختلافات خانوادگی (داخل قصری) کشته شدند.

ارتش روم نیز در این جنگها چنان تضعیف شده بود که هراکلیوس پس از بازگشت به قسطنطنیه پایتخت خود عنوان امپراتوری روم را به پادشاهی بیزانس (بیزانتین شامل یونان، قسمتی از آناتولی، فلسطین، سوریه و نواحی اطراف آن) تبدیل کرد و در جنگ سال 636 در یرموک (شام = سوریه) از اعراب مسلمان شکست خورد و سوریه و بعدا فلسطین را از دست داد و به این صورت سالهای 736 و 737 را باید افول هردو امپراتوری و برقراری وضعیت تازه ای در جهان بشمار آورد.

1827 - اختراع کبریت

اولین کبریت شیمیایی در سال 1827 میلادی توسط «جان واکر» اختراع شد. این کبریت‌ها چوب‌های باریکی بودند که سرهای آن‌ها نخست گوگردی شده و سپش در کلرات پتاسیم و رصن و گوگرد اکسیژنه آغشته می‌شد و در آخر در محلول اسید سولفوریک فرو برده می‌شد. در سال 1830 میلادی شارل سوریای فرانسوی کبریت فسفری را اختراع کرد که با فسفر سفید ساخته می‌شد. بعدها این کبریت به کبریتی تبدیل شد که بر اثر مالش با کاغذ شیشه‌ای آتش می‌گرفت. خمیر این کبریت‌ها از کلرات پتاسیم، سولفور آنتیمون و آب صمغ بود. به دلیل خطر استفاده از فسفر سفید کارل رانس و لوندسترم فسفر بی‌شکل، را که مخلوطی از فسفر سفید و قرمز بود را به کار بردند. با این حال آلمانی‌ها افتخار این اختراع را برای کامرر می‌دانند و اتریشی‌ها و مجارها نیز آن را به اتین رومر و پرشل نسبت می‌دهند. نخستین کارخانه? کبریت‌سازی جهان توسط کامرر آلمانی در سال 1832 میلادی ساخته شد. نخستین کارخانه کبریت در ایران کبریت توکلی است.


1862 - صدور «اعلامیه آزادی بردگان» در اوج جنگ داخلی آمریکا توسط آبراهام لینکلن.

1937 - تقسیمات کشوری ایران

31 دسامبر سال 1937 (10 دی ماه 1316) ایران دارای تقسیمات کشوری تازه شد و به ده استان، 49 شهرستان و 290 بخش تقسیم گردید. این تقسیمات بر پایه عرف قدیم بود. در دی ماه سال 1338( ژانویه 1960) این تقسیمات تغییر کرد و استانهای ده گانه 17 استان شدند. تعداد شهرها نیز به 145 شهر افزایش یافت. ایجاد استانهای تازه از کوچک کردن استانهای دهگانه صورت گرفته بود که نارضایتی به بار آورد. برای مردم فارس و کرمان کوچک شدن این دو استان پس از قرنها، قابل قبول نبوده است و تقسیمات بعدی هم از همین دست بوده است.


1915 - نیروی دریایی آلمان کشتی مسافربر انگلیسی «پِرشیا» را غرق کرد که در این رویداد 335 نفر کشته شدند. در آن زمان که نیمی از ایران منطقه نفوذ انگلستان بود، نامگذاری کشتی به نام پرشیا (ایران) امری عادی بود ولی اینک رسانه های انگلیسی خلیج فارس را هم خلیج و یا خلیج عربی می نویسند!

1971 - دولت عراق که اختلافاتش بادولت وقت ایران گسترش یافته بود هزاران ایرانی و ایرانی زاده را از آن کشور بیرون راند.

1356 ش - جیمی کارتر رئیس جمهوری آمریکا وارد تهران شد.

در فرودگاه شاه و فرح از کارتر و همسرش استقبال نموده خوش آمد گفتند. از میان همراهان کارتر نام اشخاص زیر قابل ذکر است: سایروس ونس وزیر امور خارجه، برژینسکی مشاور امنیت ملی آمریکا و نیز اتوتون


1356 ش - تظاهرات تهران در اعتراض به سفر کارتر به ایران

تظاهر کنندگان پلاکارد هایی به زبان انگلیسی و با مضمون آزادی زندانیان سیاسی و بازگشت امام به وطن با خود حمل می کردند. این عده با دخالت مأموران متفرق و دو نفر دستگیر شدند.

1357 ش - تظاهرات خونین مردم مشهد و دیگر شهرها در اعتراض به رژیم پهلوی

در روز دهم دی ماه 1357، مردم مشهد در حین تظاهرات ضد رژیم، به چند کلانتری، انجمن ایران و آمریکا و نیز به منزل چند مستشار آمریکایی حمله کردند. به دستور فرماندار نظامی مشهد، با تانک به مردم حمله شد و در نتیجه، طبق آماری که روزنامه‏ها منتشر کردند، دویست نفرشهید و دو هزار نفرزخمی بر جای ماند. در همان روز، در کرمانشاه، در زد و خورد مردم و مأموران انتظامی، یکصد نفر کشته و چهار صد تن دیگر زخمی شدند. در شهرهای ملایر، همدان، لنگرود، اردبیل، رشت، شیراز، گرگان، لار، خرم‏آباد، قم، بروجرد، ورامین، بابل و پل دختر نیز تظاهرات قهرآمیز مردم، صدها شهید و کشته داد. همچنین در تهران مانند روزهای گذشته، بین مردم و مأموران درگیری روی داد و چندین ساختمان دولتی به آتش کشیده شد.


1999 - استعفای "بوریس یلتسین" از ریاست جمهوری روسیه


زادروزها

    1491 - زادروز ژاک کارتیه دریانورد فرانسوی ، کاشف بخش فرانسوی کانادای کنونی
    1869 - زادروز آنری ماتیس نقاش فرانسوی


    1909 - زادروز باباجان غفورف تاریخدان و خاور شناس نامی اهل تاجیکستان
    1930 - زادروز لیلیت تریان مجسمه سازایرانی ،مادر مجسمه سازی ایران
    1297 - جروم دیوید سالینجر، نویسنده‌ی اهل ایالات متحده آمریکا


    1304 - علی تابش، گوینده‌ی رادیو، کمدین و بازیگر اهل ایران
    1329 - ناصر چشم‌آذر، آهنگساز و تنظیم‌کننده‌ی موسیقی اهل ایران


    1334 - حمید علیدوستی، بازیکن و مربی فوتبال اهل ایران
    1937 - زادروز آنتونی هاپکینز بازیگر بریتانیایی ، برنده جایزه اسکار


    1941 - زادروز الکس فرگوسن مربی نامدار فوتبال بریتانیایی
    1948 - زادروز دانا سامر خواننده آمریکایی، معروف به ملکه موسیقی دیسکو
    1977 - زادروز سای خواننده رپ


درگذشت‌ها

    1877 - درگذشت گوستاو کوربه نقاش فرانسوی
    1936 - درگذشت میگل د اونامونو مقاله نویس? رمان نویس? شاعر? نمایشنامه نویس و فیلسوف اسپانیایی


    1980 - درگذشت مارشال مک‌لوهان فیلسوف کانادایی
    893 - لوئی دوازدهم فرانسه، پادشاه فرانسه
    938 - یواخیم دو بله، شاعر اهل فرانسه


    1358 - جواد بدیع‌زاده، خواننده و آهنگساز اهل ایران
    1373 - رقیه چهره آزاد، هنرپیشه‌ی اهل ایران
    2004 - درگذشت جرارد دبرو اقتصاددان و ریاضیدان فرانسوی، برنده جایزه نوبل اقتصاد سال 1983